Onderpresteren, waar te beginnen?

De aanpak van onderpresteren begint met 7 punten van aandacht.

7 punten van aandacht

  • Motivatie en basisbehoeftes
  • Interesse van je kind
  • Zelfmanagement
  • Omgeving
  • Positieve relatie
  • Realistische doelen stellen
  • Waardering

 

 

De aanpak van onderpresteren verschilt natuurlijk door de aard van het onderpresteren en de leeftijd van je kind, maar er zijn wel een aantal gemeenschappelijke punten van aandacht.

Motivatie hoogbegaafde

Motivatie,  basisbehoeften en onderpresteren

Als ouder en begeleider kan je wel constateren dat je kind niet gemotiveerd is. Maar je kind is wel gemotiveerd. Alleen waarschijnlijk niet in dat wat jij belangrijk vindt.

Dan denk ik aan gamen, spelen met lego, youtuben, uitslapen, met zijn vrienden zijn, sport, muziek of andere hobby, …

Probeer erachter te komen wat je kind motiveert.

Maar ook wat het onderpresteren oplevert; aandacht, minder verantwoordelijkheid, geen faalervaring, geen inspanning, genoegdoening, ontspanning of juist frustratie, ongeduld of een verlangen naar uitdaging

Wanneer je erachter bent waarin je kind gemotiveerd is, voetbal of muziek, computeren of spelen met de lego is dit op de korte termijn in te zetten als beloning. Dit kan ook averechts werken doordat het ervaren kan worden als manipulatie, onhaalbaar lijkt of alleen externe motivatie oplevert.

Het is het mooiste wanneer je kind een bepaalde activiteit doet omdat het dit zelf wil doen, doordat het een bepaalde vaardigheid leert, kennis verwerft of het een stapje is op weg naar zijn doel.

Van nature zijn kinderen, zeker hoogbegaafde kinderen, enthousiast over leren, geïnteresseerd in vele ideeën en activiteiten en nieuwsgierig over wat zich om hen heen afspeelt.

De basis van onderpresteren wordt gelegd op de basisschool, soms zelfs bij de peuterspeelzaal, doordat er geen passend onderwijs wordt geboden. ‘Laat ze toch kind zijn, je kan nog lang genoeg leren’.  Als tiener zijn deze leerlingen bezorgder of zij wel bij hun leeftijdsgenoten horen dan hun prestatieniveau. Bovendien, er wordt toch gezegd dat ze zo slim zijn en met een minimum aan inspanning worden ook goede resultaten gehaald. Wat zal je dan moeilijk doen?

Onderpresteren-zelfbeeld

Hoe is onderpresteren te keren?

Niet door te eisen dat je kind aan het werk gaat, preken en straffen maar door begrip voor je kind,  en het zien zoals het is bereid je de weg voor intrinsieke motivatie (van binnen uit).

Daar onderpresteren over langere tijd is ontstaan vergt het veel geduld en doorzettingsvermogen en het zien van de kleine stappen in de goede richting.

De basisbehoeften – Pyramide van Maslow

Pyramide van Malow

Maslow was ervan overtuigd dat motivatie bepaald wordt door de basisbehoeften. Pas wanneer aan de basisbehoefte is voldaan kan er motivatie ontstaan tot een ‘hogere’ motivatie. Zo ontstond de Pyramide van Maslow, waarbij de basisbehoeften zijn;

 

  1. Lichamelijke behoeften zoals eten, drinken en slapen
  2. Behoefte aan veiligheid en zekerheid – afwezigheid van gevaar of dreiging
  3. Behoefte om erbij te horen en geliefd te zijn
  4. Behoefte aan waardering en erkenning

Wanneer de eigenwaarde belangrijker wordt dan datgeen wat de ander ervan vindt ontwikkelen de persoonlijke waarden en mentale vaardigheden zich. Deze ondersteunen het moeite ergens voor doen, de frustratietolerantie en de veerkracht wanneer iets niet gelijk lukt. Soms blijft iemand steken in het verlangen naar status, roem en reputatie, waardoor er geen verlangen ontstaat naar meesterschap, competentie en onafhankelijkheid. Door het behalen van successen die steeds meer inzet en doorzettingsvermogen vereisen groeit het zelfvertrouwen en de eigenwaarde.

Interesse van je kind

Onderpresteren kan bij specifieke vakken of docenten gebeuren, bij specifieke taken of activiteiten. Het effectiefst is te starten vanuit de interesse van je kind en dit niet om te draaien.

 

‘Wanneer jij je kamer hebt opgeruimd, mag je weer piano spelen’ of ‘wanneer jij je cijfer opgehaald hebt, dan praten we erover of je naar de plusklas kan’

 

Wanneer het zo makkelijk te doen is, dan had je kind het toch al lang gedaan? Heb jij dat ook, dat je die berging al langere tijd wilt opruimen of je belastingaangifte voor je uitschuift?

Ga uit van de passie van je kind of bedenk waardoor ze vroeger gemotiveerd was, waardoor en met wie. Is het mogelijk om deze gevoelens weer op te roepen door ze bespreken met je kind? Door uit te gaan van de interesse van je kind en hierin betrokken te zijn keert de harmonie weer terug in huis, wat toch een eerste vereiste is.

 

‘Wat is belangrijker, een gelukkig kind of een kind met goede cijfers?’ Het leven is zeker meer dan alleen dan school, maar hoe vaak wordt er als allereerste door opa en oma gevraagd hoe het op school gaat?

 

De aanpak van onderpresteren

begint bij de passie en de interesse van je kind

 

Door uit te gaan van de passie van je kind, bijvoorbeeld voetbal kan je dit omvormen naar een gebied waar minder interesse naar is, bijvoorbeeld taal, om een mail te versturen om aan je favoriete voetbalplaatjes te komen of om je in het Duits verstaanbaar te maken wanneer je voor Bayer – München speelt.

Of bijvoorbeeld leren pianospelen zodat je leert leren, je de uitdaging aangaat en je leert omgaan met fouten.

Tegelijkertijd leer je vreemde woorden veelal in het Italiaans, leer je rekenen, waaronder zelfs breuken door bestudering van het ritme.

En door het samen musiceren ga je uit van een gezamenlijke interesse en stimuleer je het samenwerken

Om je kind te helpen de motivatie terug te vinden kan je het best met ideeën en opdrachten komen die aansluiten bij de behoefte van je kind en niet bij de jouwe.

 

Sluit allereerst aan bij de interesse van je kind

 

 Achterhaal welke gevoelens je kind heeft, wil het geen risico lopen of wil het een machtsstrijd winnen, en probeer je te verplaatsen en het vanuit een ander perspectief te zien. Door de juiste vragen kan je wellicht een alternatieve manier laten zien, waardoor het kind zichzelf minder in de weg zit.

Het is zo belangrijk om de enthousiaste houding vast te houden op welk gebied dan ook.

 Wanneer je kind graag strips leest, laat het lekker lezen. Het leest in ieder geval en uiteindelijk zullen ook boekjes en andere onderwerpen interessant zijn. Een gebied waarin jouw kind zich ontwikkelt en zich verbreed is goed om te stimuleren en te behouden. Zo kan het enthousiast zijn over een museum, oldtimers, astronomie of fossielen. Zelfs wanneer de interesse buiten het school gebied ligt komt er uiteindelijk een omslag.

Denk je dat jouw zoon of dochter meer kan dan er nu zichbaar is?
Wil je dat ik eens met je meekijk naar de mogelijkheden?

Karin van Toor

Terugbelverzoek

Stel me een vraag, boek een sessie, stuur me een mailtje, om door de bomen het bos weer te zien en ook jouw mogelijkheden (of die van je kind) te benutten. Ik help je graag!

Meer inzicht in hoe jouw zoon of dochter leert leren en zijn of haar doorzettingsvermogen en zelfvertrouwen toeneemt?

Onderpresteren hoogbegaafdheid

Plan je sessie hier